Czym jest psychoterapia?
Psychoterapia polega na udzielaniu pomocy z zastosowaniem metod psychologicznych osobom z różnorodnymi problemami. Terapia opiera się na bezpiecznej, akceptującej, opierającej się o wzajemny szacunek relacji z terapeutą. Rozmowa terapeutyczna pozwala uświadomić sobie źródło naszych obecnych problemów, nazwać schematy dotychczasowego postepowania oraz otworzyć się na zmianę. Dzięki psychoterapii zaczynamy lepiej rozumieć siebie, mamy też okazję doświadczyć nowego rodzaju relacji, która pomaga nam pozbyć się barier w dążeniu do zmiany.
W psychoterapii istnieją różne nurty:
1) Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Najważniejszy, elementem skutecznej terapii jest bezpieczna więź z terapeutą, dlatego jest to terapia oparta na akceptującej relacji terapeuta-klient.
Terapia poznawczo – behawioralna to krótkoterminowa skuteczna terapia nastawiona na „tu i teraz”. Oznacza to nastawienie na rozwiązywanie problemów osadzonych w teraźniejszości oraz koncentrację na indywidualnych potrzebach klienta. Do przeszłości terapeuta sięga po to by wyjaśnić obecne sposoby funkcjonowania.
Terapia pomaga radzić sobie z życiowymi trudnościami w funkcjonalny i konstruktywny sposób. Opiera się na założeniu, że nasze myśli, emocje i zachowania są ze sobą ściśle związane. Dysfunkcjonalne schematy myślowe powodują emocje, które wpływają na nasze zachowanie. Z kolei zachowanie utrwala schemat myślowy. W procesie terapii, następuje przerwanie jednego z ogniw opisanego wyżej błędnego koła. Dzieje się to w relacji z terapeutą oraz poprzez analizowanie myśli i emocji klienta. Przytłaczające problemy dzielone są na mniejsze części, z którymi klient uczy się radzić w celu polepszenia swojej jakości życia.
Terapeuta i klient monitorują zmiany dotyczące zmniejszenia się objawów. Klient jest zachęcany do eksperymentowania i wykorzystywania nowych sposobów radzenia sobie „ w praktyce” oraz do wykonywania zadań związanych z analizą swojego myślenia. Terapia nie kończy się w momencie wyjścia z gabinetu ale jest procesem, który zadziewa się przede wszystkim w życiu klienta i jego relacjach. Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest skuteczną metodą pracy przy leczeniu objawów lękowych, depresyjnych oraz kształtowaniu lepszego radzenia sobie. Skuteczność i efektywność terapii poznawczo- behawioralnej jest udowodniona w szeregu badań naukowych.
2) Terapia systemowa
Terapia systemowa wychodzi z założenia, że problemy człowieka wynikają z funkcjonowania rodziny jak systemu jakim jest rodzina. Rodzice dzieci/młodzieży z trudnościami wychowawczymi, zgłaszają się do psychologa, poszukując pomocy dla swojego podopiecznego. Często jednak okazuje się, że aby uzdrowić jednego członka rodziny, niezbędne jest uzdrowienie całego systemu . Terapia systemowa nazywana także terapią rodzin dąży do odzyskania harmonii w poczuciu przynależności do rodziny oraz poczuciu bycia niezależną jednostką. Terapia rodzinna koncentruje się na sposobach komunikacji w tym wyrażania emocji, ustalaniu granic, określaniu ról, na konstruktywnych sposobach rozwiazywania konfliktów oraz budowaniu więzi rodzinnych. Spotkanie rodziny na sesji terapeutycznej pomaga wszystkim członkom rodziny wyrazić swoje emocje, uczucia, opowiedzieć o trudnościach i potrzebach, a następnie w bezpiecznym środowisku wypracować nowe sposoby radzenia sobie.
3) Terapia psychodynamiczna
Terapia psychodynamiczna wywodzi się z psychoanalizy. Jest połączeniem pychoanalizy i nowoczesnych podejść we współczesnej psychiatrii. Najważniejszym elementem terapii psychodynamicznej jest relacja z psychoterapeutą. Terapia psychodynamiczna ma pomóc w zrozumieniu nieuświadomionych przyczyn trudności, które wywołują cierpienie. Często mają one związek z wydarzeniami z dzieciństwa. Ważne jest aby zrozumieć ten związek między jednym a drugim. Zrozumieć jak przeszłość wpływa na aktualną sytuacje.
Terapeuta poznaje subiektywny świat pacjenta. W uważny sposób, próbuje zrozumieć klienta oraz wychwycić konfliktowe obszary, nad którymi będzie pracować w przyszłości. Analiza obejmuje relacje z przeszłości oraz relacje terapeutyczną, dzięki czemu wyłania się aktualny obraz funkcjonowania pacjenta. Nieświadome wzorce i postawy, które zazwyczaj są powtarzane w rożnych relacjach, mogą sprawiać cierpienie, trudności w komunikowaniu się . Doświadczenie odtworzenia tych wzorców w relacji terapeutycznej, przyjrzenie się im, ma działanie leczące.
Niezwykle ważnym elementem pracy jest analiza mechanizmów obronnych pacjenta. Służą one obronie przed nieświadomymi pragnieniami. Mechanizmy obronne pomagają zachować poczucie bezpieczeństwa. Chronią przed poczuciem wstydu lub obniżeniem poczucia własnej wartości i są nam potrzebne. Niestety, te wykształcone w dzieciństwie, utrwalone, nie zawsze służą nam w życiu dorosłym, wręcz czasami utrudniają funkcjonowanie. Analiza mechanizmów obronnych pozwala zastąpić stare, nowymi bardziej konstruktywnymi sposobami radzenia sobie.
Psychoterapia psychodynamiczna daje możliwość poznania i zrozumienia przyczyn cierpienia, uczy bardziej konstruktywnych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami. Wiele badań naukowych potwierdza skuteczność terapii psychodynamicznej, która skutkuje trwałą i głęboką zmianą. Jest terapią długoterminową.